System Wyborczy w wyborach do Senatu RP 2011-2019
Wybory w latach 2011-2019 zostały przeprowadzone z wykorzystaniem systemu wyborczego określonego w Konstytucji RP oraz w ustawie Kodeks wyborczy. System wyborczy do Sejmu uległ wyraźnym zmianom w porównaniu do zastosowanego w okresie 2001-2007 w odniesieniu do struktury okręgów wyborczych.
System wyborczy (w węższym jego rozumieniu) składa się z następujących elementów:
- Struktury okręgów wyborczych (ich liczby, granic oraz liczby mandatów przeznaczonych do podziału w każdym z okręgów),
- Sposobu ustalania wyników wyborów (określają go formuła wyborcza i zawarte w niej elementy jak metoda wyborcza czy ustawowe progi wyborcze),
- Sposobu głosowania (inaczej uprawnień wyborcy podczas głosowania – ile posiada głosów, czy może je kumulować itp.).
Struktura okręgów wyborczych
W wyborach do Senatu RP w latach 2011-2019, obszar kraju został podzielony na 100 jednomandatowych okręgów wyborczych w których rozdzielano 100 mandatów senatorskich. Obszar okręgów w wyborach do Senatu zawierały się w siatce okręgów w wyborach do Sejmu.
W każdym okręgu wybierano jednego senatora.
Co istotne, wybory do Senatu nie realizowały zasady równości (zasada ta nie obowiązywała w odniesieniu do wyborów do Senatu w przepisach konstytucyjnych). Liczba mieszkańców przypadających na jeden mandat w poszczególnych okręgach była bardzo zróżnicowana.
Mandaty były dzielone w poszczególnych okręgach wyborczych na podstawie liczb głosów uzyskanych przez kandydatów w danym okręgu.
Głosy obywateli polskich glosujących poza granicami Polski były wliczane do okręgu 44 (część Warszawy obejmująca dzielnice: Białołęka, Bielany, Śródmieście, Żoliborz).
Formuła wyborcza
Wybory do Senatu RP w okresie 2011-2019 były przeprowadzane z wykorzystaniem formuły reprezentacji większościowej wykorzystującej metodę większości względnej w jednomandatowych okręgach wyborczych (FPTP). Podział mandatów następował oddzielnie w każdym z 40 okręgów wyborczych.
Sposób głosowania
Każdy z wyborców dysponował jednym głosem. Głos oddawał na wybranego kandydata spośród zgłoszonych w okręgu. Mandat uzyskiwał ten kandydat, który uzyskał najwięcej głosów. W przypadku zwolnienia mandatu, konieczne było przeprowadzenie wyborów uzupełniających.
Opracowanie: Maciej Onasz, na podstawie: Onasz Maciej, Inżynieria wyborcza w Polsce od roku 1989, Łódź 2017; Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy, Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112 (z późn. zm.).