System Wyborczy w wyborach do Sejmu RP 2005-2007
Wybory do Sejmu RP w okresie 2005-2007 były przeprowadzone z wykorzystaniem systemu wyborczego określonego w Konstytucji RP oraz w ustawie Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej. W porównaniu z wyborami w roku 2001, zmianie uległa metoda wyborcza oraz dostosowano liczbę mandatów w części okręgów do zmian demograficznych.
System wyborczy (w węższym jego rozumieniu) składa się z następujących elementów:
- Struktury okręgów wyborczych (ich liczby, granic oraz liczby mandatów przeznaczonych do podziału w każdym z okręgów),
- Sposobu ustalania wyników wyborów (określają go formuła wyborcza i zawarte w niej elementy jak metoda wyborcza czy ustawowe progi wyborcze),
- Sposobu głosowania (inaczej uprawnień wyborcy podczas głosowania – ile posiada głosów, czy może je kumulować itp.).
Struktura okręgów wyborczych
W wyborach do Sejmu RP w okresie 2005-2007, obszar kraju został podzielony na 41 wielomandatowych okręgów wyborczych o różnej liczbie mandatów. Okręgiem mogło być województwo lub część województwa. Granice okręgów nie mogły przecinać granic powiatów lub miast na prawach powiatu.
Najmniejszym okręgiem był Okręg nr. 29 (OKW Częstochowa) w którym wybierano 7 posłów, największym zaś Okręg nr. 19 (OKW Warszawa), w którym wybierano 19 posłów. Średnia liczba mandatów w okręgach wyniosła 11,22 mandatu. Mandaty były dzielone w poszczególnych okręgach wyborczych na podstawie liczb głosów uzyskanych przez listy poszczególnych komitetów w danym okręgu.
Głosy obywateli polskich glosujących poza granicami Polski były wliczane do okręgu 19 (OKW Warszawa).
Szczegółowa lista okręgów wraz z liczbą mandatów została przestawiona w tabeli.
Formuła wyborcza
Wybory do Sejmu RP w okresie 2005-2007 były przeprowadzane z wykorzystaniem formuły reprezentacji proporcjonalnej wykorzystującej metodę wyborczą d’Hondta. Podział mandatów następował oddzielnie w każdym z 41 okręgów wyborczych.
W wyborach tych zastosowano próg ustawowy odnoszący się do ważnie oddanych głosów w skali całego kraju. Aby wziąć udział w podziale mandatów, listy wyborcze danego komitetu (łącznie) musiały przekroczyć próg 5% (w przypadku komitetu partii politycznej [KW] oraz komitetu wyborczego wyborców [KWW]) lub 8% (komitet koalicji partii politycznych [KKW]). Komitety wyborcze wyborców zrzeszonych w organizacjach mniejszości narodowych miały prawo do zwolnienia z obowiązku przekroczenia progu.
Sposób głosowania
Każdy z wyborców dysponował jednym głosem, który oddawał na wybraną listę wyborczą zgłoszoną przez komitet wyborczy w okręgu wraz ze wskazaniem konkretnego kandydata z tej listy, któremu udzielał poparcia. Na poziomie okręgów zastosowano zatem listy otwarte. Kandydaci z danej listy okręgowej komitetu obejmowali mandaty w kolejności liczby uzyskanych głosów. W przypadku zwolnienia mandatu, pierwszeństwo w jego objęciu przysługiwało kolejnemu kandydatowi z tej samej listy wedle liczby uzyskanych głosów.
Opracowanie: Maciej Onasz, na podstawie: Onasz Maciej, Inżynieria wyborcza w Polsce od roku 1989, Łódź 2017.
fot. Rafał Zambrzycki
Udostępnij
